Επισκόπηση Συζήτησης – Exploring the Dynamics of the Greek Labor Market and Youth Challenges
Στις 19 Μαρτίου 2025 πραγματοποιήθηκε στο Σεραφείο του Δήμου Αθηναίων η εκπαιδευτική ημερίδα «Exploring the Dynamics of the Greek Labor Market and Youth Challenges». Η εκδήλωση είχε στόχο της εκδήλωσης είναι να δώσει στους νέους πρακτικές γνώσεις, χρήσιμες πληροφορίες και εργαλεία για την επαγγελματική τους πορεία. Πραγματοποιηθήκαν διαδραστικές συζητήσεις, fireside chats και networking, οι συμμετέχοντες θα αποκτήσουν πολύτιμες εμπειρίες και προοπτικές για το μέλλον τους.
Στον παρόν παρουσιάζονται οι θέσεις του συνόλου των ομιλητών. Μας τιμήσαν οι κ. Πάνος Τσακλόγλου, π. Υφυπουργός Εργασίας & Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, κ. Κυριάκος Φιλίνης, Senior Advisor, Τομέας Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού στον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), κ. Νίκος Γιαννακόπουλος, Καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών του Πανεπιστήμιου Πατρών, κ. Αντώνης Μπαλλής, Επίκουρος Καθηγητής Χρηματοοικονομικής Τεχνολογίας (Fintech), Διευθυντής Μεταπτυχιακού Προγράµµατος Χρηματοοικονομικής Τεχνολογίας (M.Sc. Fintech), Aston Business School, Aston University, κα. Ερικέτη Διακουµάκου, Lawyer, M.Sc., LL.M., κ. Ζήσης Ψαλλίδας, Audit Manager στην Deloitte Luxembourg, κα. Κλεονίκη Κονταξή, Lawyer, LL.M. Cambridge, κ. Αποστόλης Ελεκίδης, Δρ. Χημικός Μηχανικός, Warehousing Manager – FMCG Sector, κ. Βασίλης Αγγελόπουλος, Συνιδρυτής στην Get Involved, Senior Sustainability Analyst στην Εθνική Τράπεζα & Γραµµατέας Οικονοµικών και Βιώσιµης Ανάπτυξης στο ΕΣΥΝ, και ο κ. Δημήτριος Δηµόπουλος, Επικεφαλής ESG, Τράπεζα Πειραιώς.
Η εκπαιδευτική ημερίδα εκκίνησε με την διεξαγωγή μεμονωμένων ερωτήσεων προς τους νέους συμμετέχοντες, με στόχο την καλύτερη κατανόηση των αντιλήψεών και των προσδοκιών τους από τον εργασιακό χώρο. Ειδικότερα, γύρω στο 60% του κοινού θεώρησαν την έλλειψη εμπειρίας, την κρισιμότερη πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν ως νειοεισερχόμενοι στην αγορά. Μικρότερα ποσοστά (γύρω στο 15% έκαστη απάντηση) αξιολόγησαν την έλλειψη δεξιοτήτων, τις περιορισμένες ευκαιρίες και το ζήτημα της ισορροπίας μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, ως τις μεγαλύτερες προκλήσεις. Στην ερώτηση που ακολούθησε, το 55% του κοινού φάνηκε αισιόδοξο για το μέλλον του τα επόμενα 5 χρόνια, ενώ σημαντικό ποσοστό (31%) εξέφρασε την επιθυμία φυγής στο εξωτερικό, προς αναζήτηση περισσότερων ευκαιριών ή καλύτερων όρων εργασίας. 9% των συμμετεχόντων αναθεωρούν για το αντικείμενο που έχουν επιλέξει να σπουδάσουν. Στην συνέχεια των ερωτήσεων, 45% του κοινού ανέδειξαν τον προγραμματισμό (data analytics), ως την δεξιότητα που πρέπει να μάθουν φέτος και 32% έδωσαν προτεραιότητα στα soft skills (πχ. Επικοινωνία, ηγεσία, διαχείριση χρόνου). Οι απαντήσεις αποτέλεσαν σημαντικό feedback από τους νέους και έδωσαν έναυσμα προς περαιτέρω συζήτηση στις ομιλίες που ακολούθησαν.
Η Τρέχουσα Κατάσταση της Ελληνικής Οικονομίας και η Πρόκληση του Ασφαλιστικού Συστήματος
Ο κ. Παναγιώτης Τσακλόγλου εκκίνησε τις διαδικασίες της εκπαιδευτικής ημερίδας, παρουσιάζοντας με απλό και κατανοητό τρόπο τη σημερινή κατάσταση του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος και τις βασικές προκλήσεις που αυτό αντιμετωπίζει, λόγω της δημογραφικής γήρανσης. Ξεκίνησε εξηγώντας τα δύο βασικά μοντέλα κοινωνικής ασφάλισης: το αναδιανεμητικό σύστημα, όπου οι εισφορές των σημερινών εργαζομένων χρηματοδοτούν τις συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων και το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, όπου οι εισφορές κάθε εργαζομένου επενδύονται και δημιουργούν έναν προσωπικό «κουμπαρά» για το μέλλον.
Τόνισε, πως η Ελλάδα για πολλά χρόνια βασίστηκε αποκλειστικά στο πρώτο μοντέλο, γεγονός που δημιούργησε σημαντικά ελλείμματα. Η ίδρυση του ΤΕΚΑ (Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης), ενός κεφαλαιοποιητικού ταμείου για την επικουρική σύνταξη, σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς ένα πιο βιώσιμο και ισορροπημένο σύστημα. Το νέο αυτό ταμείο, στο οποίο εντάσσονται οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας, επενδύει τις εισφορές σε διαφορετικά χαρτοφυλάκια, με στόχο τη βέλτιστη απόδοση και μακροπρόθεσμη σταθερότητα.
Παράλληλα, ο κ. Τσακλόγλου υπογράμμισε τη σημασία της αποταμίευσης, σημειώνοντας τα εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα στην Ελλάδα. Επιπλέον, επεσήμανε ότι για την διασφάλιση της μελλοντικής οικονομικής ευημερίας, δεν πρέπει ένα άτομο να βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στην σύνταξή του.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην ανάγκη για χρηματοοικονομικό εγγραμματισμό και για σωστή πληροφόρηση, ιδίως προς τους νέους, καθώς πολλοί δεν διαθέτουν πλήρη γνώση της λειτουργίας του συνταξιοδοτικού συστήματος, που θα διαμορφώσει τη σύνταξή τους. Επεσήμανε ότι η διασπορά ρίσκου μέσω του τριμερούς συστήματος – εθνική, ανταποδοτική και κεφαλαιοποιητική σύνταξη – συμβάλλει στη μείωση της αβεβαιότητας και ενισχύει τη μακροπρόθεσμη οικονομική σταθερότητα.
Κλείνοντας, προέτρεψε τους νέους να ενημερώνονται και να κατανοούν τη λειτουργία της ασφάλισης, καθώς αυτή επηρεάζει άμεσα τη μελλοντική τους σταθερότητα και την ποιότητα ζωής τους.
Η Πρόκληση των Παράλληλων Μετασχηµατισµών της Αγοράς Εργασίας και ο Ρόλος των Νέων
Ο κ. Νικόλαος Γιαννακόπουλος παρουσίασε μια ρεαλιστική αποτύπωση της ελληνικής αγοράς εργασίας, συγκρίνοντάς τη με το ευρωπαϊκό περιβάλλον. Τόνισε πως, παρά τις βελτιώσεις των τελευταίων ετών, η Ελλάδα εξακολουθεί να παρουσιάζει υψηλά ποσοστά ανεργίας, ειδικά στους νέους, και να απέχει σημαντικά από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Παρόλα αυτά, σημείωσε, ότι η αγορά εργασίας έχει βελτιωθεί αισθητά, όχι μόνο σε σχέση με τα χρόνια της κρίσης, αλλά και σε σχέση με την προ-κρίσης περίοδο.
Ανέλυσε βασικούς δείκτες που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της αγοράς εργασίας, όπως το ποσοστό ανεργίας, το ποσοστό απασχόλησης στον γενικό πληθυσμό, η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό και η παραγωγικότητα εργασίας. Υπογράμμισε ότι μια αγορά δεν είναι ενιαία, αλλά αποτελείται από πολλές υπο-αγορές με γεωγραφικά και τομεακά χαρακτηριστικά.
Επεσήμανε πως ο μισθός δεν πρέπει να είναι το μόνο κριτήριο αξιολόγησης, καθώς σχετίζεται άμεσα με την παραγωγικότητα και την αξία του παραγόμενου προϊόντος ή υπηρεσίας. Ο ρόλος της αδήλωτης εργασίας παραμένει κρίσιμος, καθώς αλλοιώνει την πραγματική εικόνα της απασχόλησης.
Τέλος, υπογράμμισε τη σημασία της επένδυσης όχι μόνο στη γενική εκπαίδευση αλλά και στην εξειδίκευση του ανθρώπινου κεφαλαίου, ώστε οι νέοι να μπορέσουν να ενταχθούν αποτελεσματικά στην αγορά εργασίας και να συμβάλλουν στην παραγωγική αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας.
Ο κ. Κυριάκος Φιλίνης παρουσίασε μια δυναμική και ρεαλιστική αποτύπωση της ελληνικής αγοράς εργασίας. Τόνισε, ότι ενώ η σημερινή κατάσταση είναι σαφώς βελτιωμένη σε σχέση με την περίοδο της κρίσης, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις, ιδίως για τους νέους. Παρότι η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, η νεανική ανεργία και το φαινόμενο του overqualification – όπου πτυχιούχοι εργάζονται σε θέσεις, όπου δεν αξιοποιούνται τα προσόντα τους – παραμένουν σημαντικά και επίκαιρα ζητήματα.
Σημείωσε επίσης, πως η ελληνική αγορά χαρακτηρίζεται από μικρές επιχειρήσεις (98% έχουν κάτω από 50 εργαζομένους) και κλάδους χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Αυτό περιορίζει τις ευκαιρίες απασχόλησης υψηλής εξειδίκευσης και δυσχεραίνει τη μετάβαση από την εκπαίδευση στην εργασία, η οποία συχνά συνοδεύεται από μια περίοδο ανεργίας και προσπάθειας εύρεσης εργασίας. Αυτές οι συνθήκες βέβαια σχετίζονται άμεσα με το παραγωγικό μοντέλο της ελληνικής οικονομίας.
Ο κ. Φιλίνης τόνισε πως η αγορά αλλάζει, μέσω της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα επαγγέλματα εξαφανίζονται. Οι δεξιότητες μετεξελλίσσονται, και η τεχνολογία διαδραματίζει συμπληρωματικό και όχι υποκατάστατο ρόλο.
Εν κατακλείδι, επεσήμανε τη σημασία της συνεχούς αναβάθμισης δεξιοτήτων (upskilling) και της δια βίου μάθησης, καθώς και την ανάγκη, οι νέοι να λαμβάνουν αποφάσεις με κριτήριο το μέλλον τους, όχι μόνο με κριτήριο το παρόν. Τέλος, στάθηκε στη σημασία των πρακτικών ασκήσεων και των μαθητειών, για την ενίσχυση της απασχολησιμότητας, αλλά και στον ρόλο του ΣΕΒ στην προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος μεταξύ εκπαίδευσης και αγοράς εργασίας.
Από τις Σπουδές στην Αγορά Εργασίας – Brain Drain & Brain Gain
Η συζήτηση στη συνέχεια, συγκέντρωσε προσωπικές διαδρομές, προκλήσεις και σκέψεις για τη μετάβαση από την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην αγορά εργασίας. Στο διάλογο αυτό συμμετείχαν άτομα, που έχουν συμβάλλει στην ανάπτυξη του οργανισμού της Get Involved και έχουν πλέον αναπτύξει τη δική τους μοναδική επαγγελματική σταδιοδρομία.
Η κα. Ερικέτη Διακουμάκου ανέδειξε τη σημασία της συνετής πληροφόρησης και της συμμετοχής σε πρωτοβουλίες, όπως αυτή της Get Involved, που της προσέφεραν νέους επαγγελματικούς ορίζοντες και προοπτικές. Υπογράμμισε, πως η ένταξη στην αγορά είναι ιδιαίτερα δυσχερής χωρίς πρακτική εμπειρία και πως πρέπει να εκμεταλλευόμαστε τις ευκαιρίες που μας δίνονται. Τόνισε ωστόσο, πως παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας νέος εισερχόμενος στην αγορά εργασίας, υπάρχουν πάντοτε ευκαιρίες, τις οποίες όμως, πρέπει να κυνηγήσει. Στο ζήτημα της επαγγελματικής εξέλιξης ανέφερε χαρακτηριστικά, ότι «ο μόνος ανταγωνιστής σου πρέπει να είναι ο εαυτός σου».
Ο κ. Ζήσης Ψαλλίδας στάθηκε στη σημασία αξιοποίησης των ευκαιριών που παρέχουν οι νεανικοί και φοιτητικοί οργανισμοί, σαν αυτός της Get Involved, οι οποίοι γεφυρώνουν το χάσμα πανεπιστημίου και αγοράς. Ανέφερε πως η συμμετοχή σε κοινότητες νέων με κοινά ενδιαφέροντα τον βοήθησε καθοριστικά στη στοχοθέτηση και την επαγγελματική του κατεύθυνση. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην εμπειρία του στην Get Involved, όπου απέκτησε τις επαφές και τις κατάλληλες πληροφορίες, για να αντιληφθεί το αντικείμενο, με το οποίο επιθυμεί να ασχοληθεί και με ποιον τρόπο δύναται να το επιδιώξει.
Ο κ. Απόστολος Ελεκίδης μοιράστηκε την εμπειρία του από την ερευνητική διαδρομή και τις προκλήσεις εύρεσης εργασίας ως “overqualified” υποψήφιος, λόγω του διδακτορικού του ως Χημικός Μηχανικός. Τόνισε τη σημασία εξοικείωσης με τη διαδικασία της συνέντευξης, ενθαρρύνοντας τους υποψηφίους να συμμετέχουν σε όσες περισσότερες συνεντεύξεις μπορούν, ώστε να αποκτήσουν εμπειρία στην διαδικασία και να βελτιωθούν. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «συχνά τα πράγματα δεν είναι όπως τα φανταζόμαστε και πρέπει να δοκιμάζουμε για να ανακαλύψουμε τι ακριβώς μας ταιριάζει». Υπογράμμισε επίσης, την ανάγκη να παραμένουμε ανοιχτοί σε νέες διαδρομές και να συμμετέχουμε σε δράσεις και εγχειρήματα που μας μαθαίνουν νέα πράγματα, όπως ήταν για εκείνον το Συνέδριο Προσομοίωσης της ΕΚΤ της Get Involved.
Ο κ. Αντώνης Μπαλλής έδωσε έμφαση στο χάσμα μεταξύ του πανεπιστημίου και της αγορά εργασίας, η γεφύρωσή του οποίου, μπορεί να συμβάλει στην αποτελεσματικότερη απορρόφηση των πρόσφατων αποφοίτων από τις επιχειρήσεις.. Ανέλυσε το δικό του επαγγελματικό ταξίδι, όπου κατάλαβε σε μεγαλύτερη ηλικία το ενδιαφέρον του προς την έρευνα και ξεκινώντας αρχικά το διδακτορικό του, έγινε ύστερα μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας. Βάσει της εμπειρίας του, οι επαγγελματικές συνθήκες του καθενός μπορούν να αλλάξουν άμεσα και η επιτυχία σπάνια έρχεται γρήγορα. Συνεπώς, η κριτική σκέψη και η επιμονή συνιστούν απαραίτητα χαρακτηριστικά για έναν επαγγελματία.
Η κα. Κλεονίκη Κονταξή υπογράμμισε τη σημασία της ευελιξίας και της ανοιχτής σκέψης. Ανέδειξε το ζήτημα, πως το πανεπιστήμιο δεν προετοιμάζει επαρκώς τους υποψηφίους για εργασία στο εξωτερικό, όπου πρέπει να ανταγωνιστείς ντόπιους με προβάδισμα. Τόνισε τις δυσκολίες άσκησης της νομικής στο εξωτερικό ως απόφοιτος ενός εθνικού πανεπιστημίου. Έδωσε έμφαση στη διαρκή εξερεύνηση και αξιοποίηση νέων πραγμάτων, στην ευελιξία, στην διαρκή επαγγελματική αλλά και προσωπική βελτίωση και στην καλλιέργεια soft skills. Επίσης, υπογράμμισε την ανάγκη να διεκδικούμε τις ευκαιρίες που μας παρουσιάζονται και να αποκομούμε εμπειρίες, αναφέροντας πως η εμπειρία της στην Get Involved αποτέλεσε καθοριστικό βήμα για την τωρινή εργασία της στην ΕΚΤ.
Ο κ. Βασίλης Αγγελόπουλος τόνισε πως δεν υφίστανται «μονοδιάστατοι» δρόμοι και πως κάθε εμπειρία είναι ευκαιρία. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε αλλαγές, να αξιοποιούμε τα εργαλεία που υπάρχουν και να αναγνωρίζουμε ότι «ο κύκλος δεξιοτήτων δεν αλλάζει, αυτό που αλλάζει είναι το πλαίσιο εφαρμογής τους», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Υπογράμμισε την ανάγκη, ο νέος να βρίσκεται σε εγρήγορση και να μην διστάζει να εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία που του εμφανίζεται.
Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με ένα κοινό μήνυμα: να είμαστε ανοιχτοί, να δοκιμάζουμε και να μαθαίνουμε από την πορεία μας – όχι μόνο με βάση το πτυχίο, αλλά με βάση τον κύκλο της ζωής μας.
ESG: Νέες Δεξιότητες – πρόκληση ή ευκαιρία για το εργασιακό µέλλον;
Ο κ. Δημήτριος Δημόπουλος έκλεισε τις ομιλίες της εκπαιδευτικής ημερίδας. Στην αρχή της τοποθέτησή του, εστίασε στη σημασία της ένταξης των ζητημάτων βιωσιμότητας και ESG στον στρατηγικό σχεδιασμό των επιχειρήσεων. Τα κριτήρια των επενδυτών έχουν μετατοπιστεί προς την αειφόρο ανάπτυξη – δηλαδή την οικονομική πρόοδο χωρίς την εξάντληση των φυσικών πόρων και με σεβασμό στο κοινωνικό σύνολο – επηρεάζοντας πλέον κάθε πτυχή του επιχειρηματικού σχεδίου. Το ESG reporting, υπογράμμισε, λειτουργεί ως πυξίδα, κατευθύνοντας τις επιχειρήσεις προς πιο υπεύθυνες και ανθεκτικές πρακτικές.
Ο κ. Δημόπουλος επίσης, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη διακυβέρνηση ως θεμέλιο της βιωσιμότητας, αλλά και στο χάσμα δεξιοτήτων που εντοπίζεται στον τομέα του ESG. Το ESG δεν περιέχει μόνο τεχνικές γνώσεις, αλλά απαιτεί δεξιότητες όπως η αυτοπεποίθηση, η επικοινωνία, η συνθετική σκέψη και η ικανότητα συγγραφής. Για τον λόγο αυτό, η Τράπεζα Πειραιώς υποστήριξε έμπρακτα τη δημιουργία ειδικού μεταπτυχιακού προγράμματος στο ΠΑΠΕΙ, με στόχο τη διαμόρφωση των στελεχών του μέλλοντος.
Σχολίασε ότι η αγορά εργασίας κινείται ταχύτερα από την ακαδημαϊκή κοινότητα σε ζητήματα ESG, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης της διασύνδεσης τους. Τόνισε επιπλέον,πως το πτυχίο διαδραματίζει μικρότερο ρόλο από την εμπειρία, τη διάθεση και την αγάπη για το αντικείμενο.
Αναφερόμενος στις τάσεις της εποχής, σχολίασε τη μετάβαση από το greenwashing στο greenhushing, όπου οι εταιρείες συνεχίζουν να εφαρμόζουν βιώσιμες στρατηγικές, αλλά με μικρότερη δημόσια προβολή. Κλείνοντας, ενθάρρυνε τους νέους να ασχοληθούν με αυτό που πραγματικά αγαπούν, καθώς το πάθος και η συνέπεια είναι στοιχεία που ξεχωρίζουν στις προσλήψεις.
- Get Involved
- General
