Σύνοψη της Training Day του 8ου Συνέδριου Προσομοίωσης της ΕΚΤ

Η Training Day αποτελεί την πρώτη ημέρα του εκάστοτε Συνεδρίου Προσομοίωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για φοιτητές, όπου διακεκριμένοι εκπρόσωποι των θεσμών, των επιχειρήσεων και της ακαδημαϊκής κοινότητας μοιράζονται τις γνώσεις και εμπειρίες τους με τους συμμετέχοντες.

Η Training Day του 8^ου Συνεδρίου πραγματοποιήθηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος στις 22 Νοεμβρίου του 2024. Οι εξεταζόμενος θεματικές του Συνεδρίου ήταν:

Νομισματική πολιτική: Η αλληλεπίδραση με την δημοσιονομική, ο κίνδυνος fragmentation και οι προκλήσεις αποτελεσματικότητας στο περιβάλλον permacrisis.
Κλιματική αλλαγή και μετασχηματισμός του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο πεδίο του ESG.
Ψηφιακό ευρώ: Επιπτώσεις στο τοπίο των πληρωμών και στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Το 8^ο Συνέδριο δεν θα ήταν εφικτό χωρίς την πολύτιμή υποστήριξη των Τράπεζας της Ελλάδος, Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Alpha Bank, PWC Ελλάδας Εθνικής Τράπεζας και του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στον παρόν παρουσιάζονται οι θέσεις του συνόλου των ομιλητών στο πλαίσιο της Training Day. Στην φετινή διεξαγωγή μας τιμήσαν οι κ. Κωστής Χατζηδάκης, Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Γκίκας Χαρδούβελης, Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος & Ελληνική Ένωση Τραπεζών, κ. Michael McLoughlin, Τακτικό Μέλος, Ειδικευμένα τμήματα «Οικονομική και νομισματική ένωση, οικονομική και κοινωνική συνοχή» (ECO), «Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις, δικαιώματα του πολίτη» (SOC) & «Εξωτερικές σχέσεις» (REX), Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, κα. Ιφιγένεια Σκοτίδα, Υποδιευθύντρια, Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Μελετών, Τράπεζα της Ελλάδος, κ. Ronan Sheridan, Deputy Head, Τμήμα Δημόσιων Επικοινωνιών, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κ. Χρήστος Χατζηεμμανουήλ, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πειραιά, Επισκέπτης Καθηγητής, London School of Economics & Μέλος του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής, Τράπεζα της Ελλάδος, κ. Νίκος Μαγγίνας, Chief Economist, Επικεφαλής Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, κ. Κωνσταντίνος Γκράβας, Διδάκτωρ Παγκόσμιας Πολιτικής Οικονομίας και Νομισματικής Ιστορίας & Λέκτορας, Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ακαδημαϊκά έτη 2022 – 2024), κα. Λούκα Κατσέλη, Ανώτερο Ανεξάρτητο Μη-Εκτελεστικό Μέλος του ΔΣ, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρου) & Ομότιμη Καθηγήτρια, ΕΚΠΑ, κ. Δημήτρης Καζάζογλου – Σκούρας, Group ESG Coordinator, Alpha Services & Holdings S.A, κα. Φοίβη Κουντούρη, Καθηγήτρια Οικονομικών στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών & Πολυτεχνείο Δανίας, Πρόεδρος EAERE, Συμπρόεδρος SDSN Europe, Διευθύντρια AE4RIA, κ. Κωνσταντίνος Δράκος, Καθηγητής στο Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, κ. Αντώνης Μπαλλής, Διευθυντής Προγράμματος MSc FinTech, Επίκουρος Καθηγητής Χρηματοοικονομικής, Aston Business School, κ. Χρήστος Καλλανδράνης, Επίκουρος Καθηγητής Χρηματοδοτικής Επιχειρήσεων, Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και κ. Δημήτρης Αναστασίου, Επίκουρος Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Εναρκτήριες Ομιλίες

Στην συνέχεια ο κ. Κωστής Χατζηδάκης στην ομιλία του του κάλυψε καίρια οικονομικά και πολιτικά ζητήματα, εστιάζοντας στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της ελληνικής και ευρωπαϊκής οικονομίας. Ξεκίνησε με μία αναφορά στη στήριξη των εισοδημάτων κατά την πανδημία, ως απόρροια της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής και στη μετάβαση εν συνεχεία σε συσταλτική πολιτική, λόγω της ενεργειακής κρίσης και των υψηλών επιπέδων πληθωρισμού. Τόνισε την αναγκαιότητα για δημοσιονομική πειθαρχία και επαίνεσε τη σημασία του Συμφώνου Σταθερότητας και της ΕΚΤ στη διατήρηση της ευρωπαϊκής οικονομικής σταθερότητας.

Στη συνέχεια, με αφορμή τις φυσικές καταστροφές στην Βαλένθια και στην Θεσσαλία υπογράμμισε τη σημασία της πράσινης μετάβασης, με ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, από το οποίο το 40% των πόρων διατίθενται για την πράσινη οικονομία. Αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες του Υπουργείου για βιώσιμη χρηματοδότηση, όπως η ενσωμάτωση της πράσινης διάστασης στον κρατικό προϋπολογισμό και η υιοθέτηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης.

Σχετικά με το ψηφιακό ευρώ, ο Υπουργός διευκρίνισε, ότι πρόκειται για μια επίσημη ηλεκτρονική μορφή πληρωμών, καθολικά αποδεκτή από την ζώνη του ευρώ και εκδιδόμενη από την ΕΚΤ, που αναμένεται να μειώσει την εξάρτηση της Ευρώπης από μη ευρωπαϊκούς παρόχους, ενισχύοντας έτσι τη στρατηγική της αυτονομία. Κλείνοντας, επεσήμανε την ανάγκη ενότητας της Ευρώπης για την αντιμετώπιση γεωπολιτικών και κλιματικών προκλήσεων, αλλά και την ανάγκη ενημέρωσης της νεολαίας για τα προαναφερθέντα ζητήματα, τονίζοντας ότι οι νέες γενιές είναι το κλειδί για το μέλλον.

Ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης εκκίνησε τις ομιλίες της Training Day όπου παρουσίασε τις εξελίξεις, τις προκλήσεις και τις προοπτικές του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Ανέλυσε το μικρό, συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μέγεθος του τραπεζικού τομέα (το ενεργητικό τους ανέρχεται “μόλις” στο 146% του ΑΕΠ), υπογραμμίζοντας παράλληλα την κρίσιμη συμβολή των τραπεζών στην εγχώρια οικονομία, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 25% της κεφαλαιοποίησης του ελληνικού χρηματιστηρίου.

Στην συνέχεια, ανέφερε τη σημαντική βελτίωση των ελληνικών τραπεζών τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύοντας την μείωση των μη-εξυπηρετούμενων δανείων (όπου το ποσοστό τους μειώθηκε από το 50% το 2015, στο 5% σήμερα), την επιστροφή του δανεισμού σε φυσιολογικά επίπεδα και την αξιοσημείωτα ισχυρή τους απόδοσης στα stress tests του 2023. Τόνισε επίσης τη σημασία της εταιρικής διακυβέρνησης και της πρωτοπορίας των τραπεζών στην ψηφιοποίηση, ενώ επεσήμανε τη σταδιακή ανάκαμψη των διεθνών δραστηριοτήτων τους.

Αναφερόμενος στις μελλοντικές προκλήσεις, έδωσε έμφαση στην ανάγκη διατήρησης της κερδοφορίας σε περιβάλλον μειούμενων επιτοκίων, στην προσαρμογή στις τεχνολογικές εξελίξεις και στην ενίσχυση της συμμόρφωσης με τα πρότυπα ESG. Τέλος, ανέδειξε την κοινωνική συνεισφορά των τραπεζών μέσω επενδύσεων στην εκπαίδευση, την υγεία και την περιβαλλοντική προστασία, υπογραμμίζοντας τον ρόλο τους στην πράσινη μετάβαση.

Κλείνοντας τις εναρκτήριες ομιλίες ο κ. McLoughlin παρουσίασε τον τρόπο, με τον οποίο η Επιτροπή επιδιώκει να ενσωματώσει τους νέους στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και στις δράσεις της.

Ξεκίνησε την ομιλία του παρουσιάζοντας τις διάφορες ομάδες που απαρτίζουν την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, στην συνέχεια προχώρησε στην ανάλυση του “Youth Test”, μιας προσπάθειας της ΕΟΚΕ να ενισχύσει την ενεργή συμμετοχή των νέων στην διαδικασία χάραξης πολιτικής (στο οποίο συμμετέχει και η Get Involved). Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ αξιοποίησε ομάδες εργασίας νέων από ποικίλα κοινωνικά και ακαδημαϊκά υπόβαθρα, που συμμετείχαν πλήρως στις επίσημες συζητήσεις των διαφόρων θεματικών της ΕΟΚΕ. Οι τοποθετήσεις των νέων λήφθηκαν υπόψιν στα συμπεράσματα των εν λόγω επιτρoπών και οι σημαντικότερες γνωμοδοτήσεις βρίσκονται αναρτημένες σε ειδική ενότητα στην ιστοσελίδα της Επιτροπής.

Ο κ. McLoughlin έδωσε επίσης έμφαση στην προσπάθεια της ΕΟΚΕ, να προωθήσει τις απόψεις των νέων και με άλλους τρόπους, αναφέροντας ενδεικτικά το ετήσιο Youth Forum. Έκλεισε την τοποθέτησή του, επισημαίνοντας την ανάγκη ευαισθητοποίησης και ατόμων, μη άμεσα εμπλεκομένων, όπως νέους που δεν φοιτούν στα πανεπιστήμια ή που δεν έχουν ολοκληρώσει την σχολική τους εκπαίδευση.

Keynote Ομιλίες

Στην συνέχεια πήρε τον λόγο ο κος. Ronan Sheridan, όπου ανέπτυξε τον ρόλο που διαδραματίζει η επικοινωνία στην αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Πιο συγκεκριμένα, ανέδειξε την εμπιστοσύνη και την αξιοπιστία ως θεμέλια της λειτουργίας της ΕΚΤ, η οποία δεν απευθύνεται σε μεμονωμένα κράτη, αλλά σε όλα τα κράτη μέλη της ως σύνολο, με διαφορετικές κουλτούρες και γλώσσες. Τόνισε επίσης, την ανάγκη αποφυγής χρήσης τεχνικής γλώσσας και ορολογίας, ώστε τα μηνύματα να είναι εύληπτα και κατανοητά από το ευρύτερο κοινό, χωρίς την ανάγκη για κάποια προαπαιτούμενη γνώση.

Στην συνέχεια, επέστησε την προσοχή στον τρόπο επικοινωνίας τόσο των μηνυμάτων, όσο και με το κοινό, επισημαίνοντας την ανάγκη χρήσης απλής και κατανοητής γλώσσας. Ανέδειξε το παράδειγμα της στρατηγικής προσαρμογής μηνυμάτων, του εγχειρήματος «Σύνοψη Νομισματικής Πολιτικής με Μια Ματιά», που απλοποιεί τα βασικά μηνύματα και αξιοποιεί οπτικά μέσα, καθώς και πως διανέμεται σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ζώνης του Εύρω.

Επίσης, ο κ. Sheridan αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ΕΚΤ για να γεφυρώσει το χάσμα εμπιστοσύνης με το κοινό, οι οποίες επιμένουν μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Έδωσε έμφαση στη χρήση σύγχρονων καναλιών επικοινωνίας, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για την προσέγγιση νεότερων γενεών και την αύξηση της ψηφιακής παρουσίας της ΕΚΤ. Κατέληξε ότι η επικοινωνία πρέπει να παραμείνει στο επίκεντρο των δράσεων της ΕΚΤ για τη διασφάλιση της σταθερότητας και της εμπιστοσύνης.

Οι Keynote Ομιλίες εκκινήσαν από την κα. Ιφιγένεια Σκοτίδα, παρουσίασε στην κεντρική της ομιλία, τις προκλήσεις του πληθωρισμού και της νομισματικής πολιτικής στην Ευρωζώνη. Αρχικά, ανέλυσε τις αναδυόμενες προκλήσεις των τελευταίων ετών, εστιάζοντας στις διαταραχές προσφοράς, που πυροδότησαν την αύξηση του πληθωρισμού σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Εξωγενή σοκ, όπως η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησαν περιορισμούς στο εμπόριο, εκτόξευσαν τις τιμές ενέργειας και αύξησαν το κόστος ζωής, θέτοντας έτσι τις κεντρικές τράπεζες ενώπιον της πρόκλησης των ιστορικών υψηλών επιπέδων πληθωρισμού τόσο στην Ζώνη του Ευρώ όσο και εκτός αυτής.

Η κα. Σκοτίδα συνέχισε, εξηγώντας την αποφασιστική δράση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για την καταπολέμηση των πληθωριστικών φαινομένων, που περιλάμβανε σημαντικές αυξήσεις επιτοκίων και σταδιακές προσαρμογές του ισολογισμού της, με στόχο τη σταθεροποίηση των τιμών. Ειδικότερα, τονίστηκε η επίτευξη της γενικότερης αποκλιμάκωσης των τιμών, με τον πληθωρισμό να βρίσκεται πλέον κοντά στον επιθυμητό στόχο. Όντας σε συνεχή επικοινωνία με το Διοικητικό Συμβούλιο, η ΕΚΤ αξιοποίησε τον μηχανισμό μετάδοσης νομισματικής πολιτικής, λαμβάνοντας αυστηρά μέτρα προκειμένου να διασφαλίσει τον μετριασμό των επιπτώσεων στις πληθωριστικές προσδοκίες.

Στην συνέχεια, επεσήμανε, τη δέσμευση της ΕΚΤ για την αποτροπή χρηματοοικονομικού κατακερματισμού, μέσω ποικίλων εργαλείων. Υπογράμμισε την ανάγκη συμπληρωματικών διαρθρωτικών και δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της παραγωγικότητας, της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Καταλήγοντας, διαβεβαίωσε ότι η ΕΚΤ παραμένει δεσμευμένη στον στόχο της σταθερότητας των τιμών και ταυτόχρονα στην -λογική- συμβολή της στην οικονομική ανάπτυξη, λειτουργώντας ως άγκυρα εμπιστοσύνης και προσαρμόζοντας την πολιτική της με ευελιξία στις μελλοντικές προκλήσεις.

Τις Keynote Ομιλίες ολοκλήρωσε με την εισήγηση του ο κ. Χρήστος Χατζηεμμανουήλ, όπου ανέλυσε τη δυναμική σχέση του ψηφιακού ευρώ με τη νομισματική πολιτική, εστιάζοντας στον ρόλο του ως εργαλείο εκσυγχρονισμού του συστήματος πληρωμών και στις συνέπειές του για την ευρωπαϊκή οικονομία και τις τράπεζες. Εξήγησε ότι το Ψηφιακό Χρήμα Κεντρικής Τράπεζας (CBDC) αποτελεί μία νέα μορφή νόμιμου και λογιστικού χρήματος.

Συγκεκριμένα ανάφερε πως το ψηφιακό ευρώ θα λειτουργεί ως ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής, συμπληρωματικό των μετρητών και ενισχύοντας τη στρατηγική αυτονομία και τη διαφάνεια της Ζώνης του Ευρώ. Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις δυνατότητες που θα παρέχει δυνητικά το ψηφιακό ευρώ στη μείωση του κατακερματισμού στις πληρωμές και στην ενίσχυση του ηλεκτρονικού εμπορίου, περιορίζοντας την εξάρτηση από τρίτους, μη ευρωπαϊκούς, παρόχους.

Ωστόσο, ο κ. Χατζηεμμανουήλ επεσήμανε τους κινδύνους που ελλοχεύουν για το τραπεζικό σύστημα, όπως η πιθανή απώλεια καταθέσεων από τα τραπεζικά ιδρύματα λόγω της διακράτησης χρημάτων στα ψηφιακά πορτοφόλια, που θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητα των τραπεζών για παροχή δανείων. Επιπλέον, έθεσε πιθανά σενάρια τραπεζικού πανικού (bank run), τα οποία θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν το σύστημα, καθώς ένα ψηφιακό ευρώ χωρίς περιορισμούς θα μπορούσε να διευκολύνει την μαζική μεταφορά κεφαλαίων μέσα σε λίγα λεπτά, προκαλώντας σοβαρή αποσταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος. Βεβαία, δεν συμφωνούν όλα τα κράτη με την ανάγκη ανάπτυξης του Ψηφιακού Ευρώ με την Αυστρία και Γερμανία να αντιτίθενται πιο έντονα. Τέλος, τόνισε ότι το ψηφιακό ευρώ δεν θα χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο νομισματικής πολιτικής, καθώς αυτό θα μπορούσε να αποπροσανατολίσει το κοινό και να επηρεάσει αρνητικά τις προσδοκίες της αγοράς, απειλώντας τη σταθερότητα του οικονομικού συστήματος.

Νομισματική Πολιτική: Η αλληλεπίδραση με την δημοσιονομική, ο κίνδυνος fragmentation και οι προκλήσεις αποτελεσματικότητας στο περιβάλλον permacrisis

Η Training Day συνεχίστηκε με την συζήτηση μεταξύ του κ. Νίκου Μαγγίνα και του κ. Κωνσταντίνου Γκράβα ανέδειξε τη σύνθετη σχέση μεταξύ νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής, τονίζοντας το γεγονός ότι η νομισματική πολιτική, που σχεδιάζεται από τις κεντρικές τράπεζες, και η δημοσιονομική πολιτική, που ασκείται από τα κράτη, ιδανικά πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά για να προωθούν τη σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη. Παράλληλα ανέδειξαν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προκύπτουν σε περιόδους κρίσεων.

Ο κ. Μαγγίνας επεσήμανε την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής στις πρόσφατες κρίσεις, σημειώνοντας ότι η αύξηση των επιτοκίων και το πλεόνασμα καταθέσεων, σε συνδυασμό με τα μειούμενα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προετοιμάζουν το πεδίο για συνθήκες κανονικότητας στην οικονομία και συμβάλλουν στην ενίσχυση της κερδοφορίας των τραπεζών. Υπογράμμισε επιπλέον, την ανάγκη, η Ευρώπη να επενδύσει στην αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού της συστήματος και να δράσει ταχύτερα για την αξιοποίηση ευκαιριών, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Ο κ. Γκράβας υπογράμμισε ότι η δημοσιονομική σύνεση αποτελεί προϋπόθεση για μια αποτελεσματική νομισματική πολιτική, ενώ έφερε παραδείγματα από την Ευρωζώνη, όπου η ΕΚΤ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη σταθεροποίηση των αγορών μέσω των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης, τα οποία συνέβαλαν στην προστασία των ευάλωτων οικονομιών, επιτρέποντας την ανακούφιση των δημοσιονομικών πιέσεων. Επίσης, ανέλυσε τη σημασία της αποφυγής δημοσιονομικής κυριαρχίας, η οποία μπορεί να περιορίσει την ανεξαρτησία της ΕΚΤ, και αναφέρθηκε στην ανάγκη για ευρωπαϊκή δημοσιονομική ενοποίηση, ως προϋπόθεση για τη θωράκιση της οικονομίας έναντι μελλοντικών προκλήσεων.

Κλείνοντας, και οι δύο ομιλητές ανέδειξαν τη σημασία της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, την αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της και κατ΄ επέκταση, της ελκυστικότητας του ευρώ ως παγκόσμιου νομίσματος. Παράλληλα, ενθάρρυναν το νεανικό κοινό να υιοθετήσει μια προσέγγιση που δίνει έμφαση στη συνεχή εκπαίδευση, την καινοτομία, την ανεύρεση της εργασίας που τους προσφέρει ηθική ικανοποίηση και την αφοσίωση, στοιχεία απαραίτητα για την ανάπτυξη, την ευημερία και τη δημιουργία εν γένει ανθεκτικών οικονομιών.

Κλιματική αλλαγή και μετασχηματισμός του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο πεδίο του ESG

Στην συνέχεια πήρε τον λόγο ο κ. Δημήτρης Καζάζογλου-Σκούρας, όπου και παρουσίασε τις πρακτικές ενσωμάτωσης των αρχών ESG από την Alpha Bank, υπογραμμίζοντας τη σημασία της βιώσιμης χρηματοδότησης. Η Alpha Bank επιδιώκει οι επιχειρήσεις που χρηματοδοτεί να είναι βιώσιμες, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε επενδύσεις που αφορούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την κυκλική οικονομία. Ανέφερε χαρακτηριστικά τον ναυτιλιακό τομέα, όπου η μετάβαση στο «πράσινο πλοίο» βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο, απαιτώντας ένα πλαίσιο αξιολόγησης τεχνολογικών επενδύσεων που συνδυάζει τραπεζική τεχνογνωσία και εξειδίκευση από μηχανικούς.

Παρουσιάζοντας τον Εθνικό Σχεδιασμό για την Ενέργεια και το Κλίμα, τόνισε ότι οι απαιτούμενες πράσινες επενδύσεις έως το 2030 αγγίζουν τα 100 δισ. ευρώ, ποσό που υπερβαίνει τις δυνατότητες του τραπεζικού συστήματος, κάνοντας επιτακτική την ανάγκη για ανάπτυξη συνεργιών μεταξύ τόσο εντός του ιδιωτικού τομέα όσο και του ιδιωτικού με το δημόσιο. Η Alpha Bank υποστηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη σε όλη την αλυσίδα αξίας, χρηματοδοτώντας επιχειρήσεις και προμηθευτές. Ωστόσο, η έλλειψη ώριμων οργανισμών και η πολυπλοκότητα του αδειοδοτικού πλαισίου δημιουργούν εμπόδια. Παρά τις δυσκολίες, οι αρχές ESG αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία για βιώσιμη ανάπτυξη, με τον κίνδυνο να εντοπίζεται κυρίως στην αδράνεια, καθώς η μη ανάληψη δράσης έχει εκτιμηθεί ότι οδηγεί σε ανυπολόγιστα κόστη.

Την συζήτηση του πάνελ άνοιξε η κα. Λούκα Κατσέλη, όπου στάθηκε στις προκλήσεις και ευκαιρίες του χρηματοπιστωτικού κλάδου υιοθέτησης των άρχων ESG. Εστίασε στην εξέλιξη των αρχών ESG από το 1980 μέχρι σήμερα και τόνισε τη σημασία τους για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη στον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Η κα. Κατσέλη ανέδειξε τον πρωταγωνιστικό ρόλο των τραπεζών και των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων στην προώθηση επενδύσεων με θετικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο, ενώ σημείωσε την αυξανόμενη σημασία της συμμόρφωσης με τις κανονιστικές απαιτήσεις της ΕΕ, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η Οδηγία CSRD. Έκανε αναφορά στην αγορά πράσινων ομολόγων και κοινωνικών δανείων, τα οποία ξεπερνούν πλέον τα τρισεκατομμύρια δολάρια σε παγκόσμια κλίμακα.

Παρουσίασε τα αποτελέσματα των climate stress tests της ΕΚΤ, τα οποία κατέδειξαν την ανάγκη για επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, και επεσήμανε την καθοριστική συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης και του blockchain στη διαφάνεια και τη διαχείριση ESG δεδομένων. Τέλος, υπογράμμισε τις ευκαιρίες για προσέλκυση επενδύσεων και ενίσχυση της ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων, ενώ αναφέρθηκε στους κινδύνους, όπως το greenwashing και το αυξημένο κόστος συμμόρφωσης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το πάνελ έληξε με βιντεοσκοπημένη συμμέτοχη της κα. Φοίβη Κουντούρη, όπου ανέδειξε τον ρόλο που διαδραματίζουν η επιστημονική κοινότητα, οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη στην χρηματοδότηση και υλοποίησης της αειφορίας.

Αρχικά τόνισε την ανάγκη διάδρασης της ακαδημαϊκής και επιστημονικής κοινότητας με την ηγεσία, προς την διαμόρφωση καινοτόμων στρατηγικών για την βιώσιμη ανάπτυξη, εξηγώντας την σημασία της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Υπογράμμισε, πως οι αποφάσεις πρέπει να ακολουθούν κατευθυντήριες γραμμές, όπως την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τους 17 στόχους του ΟΗΕ, οι οποίοι δεν αφορούν αποκλειστικά το περιβάλλον, αλλά επεκτείνονται σε τομείς οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας.

Ως κεντρικό θέμα, ανέδειξε επιπλέον, την εξασφάλιση των, απαραίτητων για την πράσινη οικονομία, ανθρώπινων, χρηματοοικονομικών και φυσικών πόρων, δίνοντας έμφαση στην συστημική και επικαιροποιημένη αποτίμηση της αξίας των τελευταίων. Παρουσίασε, ακόμα την ανάγκη ενός σαφούς σχεδίου δράσης, όπου θα παρακολουθείται η πρόοδος κάθε χώρας αναφορικά με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης.

Ειδικό βάρος δόθηκε επίσης στην αναγκαιότητα μετασχηματισμού των ESG συστημάτων σε ένα κοινό οριστικό πλαίσιο, στον μετασχηματισμό των εταιρικών σχεδίων δράσης των εταιρειών, αλλά και στην χρήση νέων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, για την βελτιστοποίηση της αξίας τους.

Εν κατακλείδι, η κ. Κουντούρη επέστησε την προσοχή της στην ανάγκη για επανασχεδιασμό της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής αρχιτεκτονικής, με δανειακούς όρους που θα επιτρέψουν στις αναπτυσσόμενες χώρες να επενδύσουν στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, διασφαλίζοντας γεωπολιτική και χρηματική σταθερότητα.

Ψηφιακό ευρώ: Επιπτώσεις στο τοπίο των πληρωμών και στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα

Στην συνέχεια πηρέ τον λόγο ο κ. Δημήτρης Αναστασίου, όπου και παρουσίασε την καινοτομία του ψηφιακού ευρώ, τονίζοντας τις δυνατότητές του να μεταμορφώσει τον χρηματοοικονομικό τομέα. Υπογράμμισε ότι το ψηφιακό ευρώ θα αναμορφώσει τον χρηματοοικονομικό τομέα, παρέχοντας δυνατότητα πληρωμών 24/7, τόσο online όσο και offline, ενώ θα λειτουργεί συμπληρωματικά με τα μετρητά, προσφέροντας μεγαλύτερη λειτουργική αποτελεσματικότητα και μειωμένο κόστος στις διασυνοριακές συναλλαγές, γεγονός που πρόκειται να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.

Για τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, ο κ. Αναστασίου ανέφερε ότι, η ΕΚΤ σχεδιάζει περιορισμούς στο ποσό διακράτησης κεφαλαίων και στο εύρος συναλλαγών μέσω ψηφιακών πορτοφολιών, αποτρέποντας σημαντικές εκροές καταθέσεων από τις τράπεζες. Επεσήμανε ότι η μετατροπή κεφαλαίων θα είναι περιορισμένη, εξασφαλίζοντας ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν θα διαταραχθεί.

Επιπλέον, τόνισε τα οφέλη του ψηφιακού ευρώ, όπως η ενίσχυση της χρηματοοικονομικής ένταξης, ιδιαίτερα για το 6% των Ευρωπαίων που δεν διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό και η δημιουργία νέων εσόδων για τις τράπεζες μέσω καινοτόμων υπηρεσιών. Ωστόσο, προειδοποίησε για τις προκλήσεις στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, για το απαιτούμενο υψηλό κόστος επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες, καθώς και για πιθανές εκροές καταθέσεων προς ψηφιακά πορτοφόλια, ιδίως για τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες διαθέτουν μικρότερη καταθετική βάση σε σύγκριση με τις αντίστοιχες Ευρωπαϊκές.

Το discussion panel έκλεισε ο κ. Αντώνης Μπαλλής όπου και παρουσίασε τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που συνοδεύουν το ψηφιακό ευρώ, αντλώντας διδάγματα από το παράδειγμα του κινεζικού ψηφιακού νομίσματος (Digital Yuan). Επεσήμανε ότι η Κίνα έχει εφαρμόσει ένα επιτυχημένο πιλοτικό πρόγραμμα, θέτοντας διαφορετικά όρια συναλλαγών για ταυτοποιημένους και μη ταυτοποιημένους χρήστες, κάτι που έχει αποτρέψει εκροές καταθέσεων και έχει ενισχύσει τις εισροές ξένων κεφαλαίων.

Αναφερόμενος στην Ευρώπη, τόνισε ότι η ΕΚΤ καθυστερεί στην υλοποίηση του ψηφιακού ευρώ, αφήνοντας περιθώριο στον ιδιωτικό τομέα να αναπτύξει εναλλακτικές λύσεις, όπως stablecoins. Σημείωσε τον κίνδυνο, οι καταθέτες να μην έχουν κίνητρο να διατηρήσουν τα κεφάλαιά τους σε παραδοσιακές τράπεζες λόγω χαμηλών επιτοκίων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια καταθέσεων.

Ο κ. Μπαλλής επιπροσθέτως, υπογράμμισε ότι η συζήτηση γύρω από την ασφάλεια και την ανωνυμία των ψηφιακών νομισμάτων συχνά στερείται ουσίας, δεδομένου ότι υπάρχουν ήδη ζητήματα ασφαλείας με τις υφιστάμενες τεχνολογίες. Πρότεινε την ανάγκη για ενδελεχή ενημέρωση και εκπαίδευση γύρω από το ψηφιακό ευρώ, ώστε να διασφαλιστεί η κατανόηση και η αποδοχή του από το κοινό. Τέλος, τόνισε ότι το κενό που θα δημιουργηθεί από την καθυστέρηση του ψηφιακού ευρώ μπορεί να καλυφθεί από ιδιωτικές πρωτοβουλίες, με σημαντικές συνέπειες για τη νομισματική σταθερότητα της Ευρωζώνης.

Το τελευταίο discussion panel της Training Day ξεκίνησε από τον κ. Κωνσταντίνο Δράκο, όπου προχώρησε σε μια περιεκτική επισκόπηση του Ψηφιακού Ευρώ, δίνοντας έμφαση στην αναγκαιότητα του και την στρατηγική σημασία του. Ανάφερε πως η ΕΚΤ οφείλει να επιταχύνει τις προσπάθειες της για την ανάπτυξη του καθώς η όποια καθυστέρηση δεν είναι προς όφελος της. Χαρακτήρισε το ψηφιακό ευρώ ως καινοτομία που μπορεί να μετασχηματίσει τον χρηματοοικονομικό τομέα και πως θα οδηγήσει στη μείωση της εξάρτησης από μη ευρωπαϊκούς παρόχους πληρωμών. Παράλληλα, αναμένεται να ενισχύσει τη χρηματοοικονομική ένταξη, ιδίως για άτομα χωρίς πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες και στη μείωση της εξάρτησης από μη ευρωπαϊκούς παρόχους πληρωμών.

Ο κ. Δράκος αν και ανέφερε πως υπάρχουν αντικειμενικές προκλήσεις στο εγχείρημα του Ψηφιακού Ευρώ, αναμένεται να αποτελέσει καταλύτη για την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη στο δημόσιο χρήμα και διευκολύνοντας τη μετάβαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Στην συνέχεια ο κ. Χρήστος Καλλανδράνης ανέλυσε τις προοπτικές και τις προκλήσεις του ψηφιακού ευρώ, τονίζοντας την ανάγκη προσαρμοστικότητας και προνοητικότητας στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Σημείωσε ότι το ψηφιακό ευρώ δεν στοχεύει στην κατάργηση των μετρητών αλλά στην ενδυνάμωση του υπάρχοντος νομίσματος, λειτουργώντας ως παράλληλο, πλήρως μετατρέψιμο μέσο πληρωμής.

Αναφέρθηκε στην μεγάλη άνοδο των ψηφιακών συναλλαγών στην Ελλάδα, όπου περίπου το 50% των πληρωμών είναι ηλεκτρονικές και το 20% των διατραπεζικών συναλλαγών πραγματοποιούνται άμεσα μέσω συστημάτων όπως το IRIS. Εξήγησε ότι το ψηφιακό ευρώ μπορεί να ενισχύσει την εμπιστοσύνη στο δημόσιο χρήμα, προσφέροντας ασφαλείς, διαφανείς και οικονομικά αποδοτικές συναλλαγές. Υπογράμμισε επίσης, ότι σε αντίθεση με τα κρυπτονομίσματα, το ψηφιακό ευρώ παρέχει σταθερότητα, συμμόρφωση με κανονισμούς και ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών.

Επιπλέον, ο κ. Καλλανδράνης επεσήμανε τη δυνατότητα χρήσης του ψηφιακού ευρώ τόσο online όσο και offline, με διασφάλιση της ιδιωτικότητας και της λογοδοσίας, οδηγώντας στην απεξάρτηση από μη ευρωπαϊκούς παρόχους πληρωμών. Παρά τις προκλήσεις, όπως οι κίνδυνοι κυβερνοασφάλειας και η ανάγκη για επενδύσεις στις τράπεζες, τόνισε ότι το ψηφιακό ευρώ θα αποτελέσει μοχλό καινοτομίας και λειτουργικής αποτελεσματικότητας, ενισχύοντας την χρηματοοικονομική ένταξη και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της Ευρωζώνης.