Η Training Day αποτελεί την πρώτη ημέρα του εκάστοτε Συνεδρίου Προσομοίωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για φοιτητές, όπου διακεκριμένοι εκπρόσωποι των θεσμών, των επιχειρήσεων και της ακαδημαϊκής κοινότητας μοιράζονται τις γνώσεις και εμπειρίες τους με τους συμμετέχοντες του Συνεδρίου.
Η Training Day του 7ου Συνεδρίου Προσομοίωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Μεγάρου Καρατζά της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος στις 15 Δεκεμβρίου του 2023 (οι υπόλοιπες ημέρες, 16-18 Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκαν στο Κτήριο Τροίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών). Οι εξεταζόμενος θεματικές του Συνεδρίου ήταν:
- Αλληλεπίδραση Νομισματικής και Δημοσιονομικής Πολιτικής.
- Πληθωρισμός: αιτίες και εργαλεία για την αντιμετώπισή του.
- Νομισματική πολιτική: Αντίδραση και αποτελεσματικότητα στις συνθήκες Perma-Crisis.
- Μετασχηματισμός του χρηματοπιστωτικού συστήματος και οι προκλήσεις του ESG.
- Προκλήσεις υιοθέτησης του Digital Euro.
Στον παρόν παρουσιάζονται οι θέσεις των ομιλητών στο πλαίσιο του πρώτου πάνελ όπου εστίασε στο εγχείρημα του Ψηφιακό Εύρω. Σε αυτό συμμετείχαν ως ομιλητές, ο κ. Αντώνης Μπαλλής, Επίκουρος Καθηγητής Χρηματοοικονομικής και Διευθυντής των προγραμμάτων MSc in Finance & MSc in FinTech στο Aston University, κ. Χρήστος Καλλανδράνης, Επίκουρο Καθηγητή Χρηματοδοτικής Επιχειρήσεων στο Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και ο κ. Δημήτρης Αναστασίου, Επισκέπτη Καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Το πρώτο πάνελ της Training Day του 7ου Συνεδρίου Προσομοίωσης της ΕΚΤ άνοιξε ο κ. Αντώνης Μπαλλής, Επίκουρος Καθηγητής Χρηματοοικονομικής και Διευθυντής των προγραμμάτων MSc in Finance & MSc in FinTech στο Aston University, ο οποίος αναφέρθηκε στις κατηγορίες του ψηφιακού χρήματος, δίνοντας έμφαση στα ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών και συγκεκριμένα στο ψηφιακό ευρώ. Αρχικά, το ψηφιακό ευρώ παρουσιάστηκε ως φυσικό επακόλουθο της τεχνολογίας του κλάδου του Fintech, ο οποίος τα τελευταία 15 χρόνια έχει εξελιχθεί αξιοσημείωτα. Σύμφωνα με τον κ. Μπαλλή, η δημιουργία του Bitcoin (του οποίου ο αρχικός στόχος να αντικαταστήσει τις υπάρχουσες μορφές χρήματος απέτυχε) πυροδότησε την ταχεία ανάπτυξη του κλάδου του Fintech με συνέπεια να μεταβληθούν οι συνθήκες των συστημάτων πληρωμών. Στη συνέχεια, ο κ. Μπαλλής ανέφερε πως ο ορισμός του ψηφιακού νομίσματος είναι ευρύς καθώς καλύπτει διαφορετικούς τύπους ψηφιακών νομισμάτων και παρουσίασε τις κύριες κατηγορίες των ψηφιακών νομισμάτων. Συγκεκριμένα, οι τρεις βασικές κατηγορίες ψηφιακών νομισμάτων είναι οι εξής: α) τα κρυπτονομίσματα (cryptocurrencies), β) τα εικονικά νομίσματα (virtual currencies) και γ) τα ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών (central bank digital currencies). Για το ψηφιακό ευρώ διευκρίνισε πως δεν μπορούμε ακόμα να το περιγράψουμε καθώς δεν έχει δημιουργηθεί και δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες για το πως θα λειτουργεί. Τόνισε όμως, πως θα αποτελέσει ένα συμπληρωματικό μέσο των μετρητών (ή κάποιου άλλου συστήματος πληρωμών), χωρίς να τα αντικαταστήσει. Κλείνοντας την εισήγησή του, ανέδειξε την σημασία του ψηφιακού ευρώ στην ανεξαρτητοποίηση της Ευρωζώνης από τρίτα συστήματα πληρωμών.
Οι ομιλίες του πάνελ συνεχίστηκαν με τον κ. Χρήστο Καλλανδράνη, Επίκουρο Καθηγητή Χρηματοδοτικής Επιχειρήσεων στο Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, ο οποίος στην εισήγησή του εστίασε στην αναπόφευκτη, όπως χαρακτήρισε, μετεξέλιξη του ευρώ και σε ψηφιακό νόμισμα, ως αποτέλεσμα του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ο κ. Καλλανδράνης ανέδειξε το digital euro ως μία ευκαιρία για την ΕΚΤ, τις κεντρικές τράπεζες αλλά και για την οικονομία εν γένει, λόγω της προστιθέμενης αξίας των υπηρεσιών που αναμένεται να προσφέρονται γύρω από αυτό και της δημιουργίας ενός συστήματος πληρωμών που θα ανταγωνίζεται αυτά των τρίτων παρόχων εκτός της Ζώνης του Ευρώ. Εμβαθύνοντας, διευκρίνισε πως με την εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ στην οικονομία η ΕΚΤ δεν θα αυξήσει τον ισολογισμό της, καθώς θα “αντικατασταθεί” ένα ποσό υπαρχόντων μονάδων χρήματος με ένα ισάξιο ποσό ψηφιακού ευρώ. Επιπροσθέτως, έθεσε ως σημείο κλειδί την ανάπτυξη του απαραίτητου νομοθετικού πλαισίου για την κυκλοφορία του ψηφιακού ευρώ, εστιάζοντας στην ανάγκη να λειτουργεί σε καθεστώς νόμιμου χρήματος, να εξασφαλίζει την προστασία των προσωπικών δεδομένων των χρηστών και να συναλλάσσεται με μηδενικό κόστος. Κλείνοντας, ο κ. Καλλανδράνης τόνισε πως η μετεξέλιξη του νομίσματος είναι αναπόφευκτη και λογική λόγω της γενικότερης μετεξέλιξης της κοινωνίας και της οικονομίας μας.
Το πάνελ ολοκληρώθηκε με την τοποθέτηση του κ. Δημήτρη Αναστασίου, Επισκέπτη Καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο οποίος ανέδειξε τη σημασία του ψηφιακού ευρώ ως συμπληρωματικού μέσου συναλλαγών. Ο κ. Αναστασίου, ανέλυσε τον μηχανισμό του ανάποδου καταρράκτη (Reverse Waterfall) ο οποίος μπορεί να καταστήσει το ψηφιακό ευρώ ως ένα βολικό μέσο πληρωμών. Στην συνέχεια, αναφέρθηκε στην δέσμευση της ΕΚΤ για δυνατότητα χρήσης του ψηφιακού ευρώ χωρίς την ανάγκη σύνδεσης στο διαδίκτυο, προωθώντας με αυτό τον τρόπο τη χρηματοοικονομική συμπερίληψη. Ο κ. Αναστασίου τόνισε, επίσης, ότι η υιοθέτηση του ψηφιακού ευρώ θα συμβάλλει στην αύξηση της ταχύτητας διεκπεραίωσης των διατραπεζικών και διασυνοριακών συναλλαγών, διευκολύνοντας έτσι την διακίνηση κεφαλαίων. Προχωρώντας, αναφέρθηκε στους κινδύνους που φέρει η ανάπτυξη του ψηφιακού ευρώ, όπως η συμπίεση του περιθωρίου των επιτοκίων δανεισμού και καταθέσεων, οι πιθανοί κίνδυνοι κυβερνοασφάλειας και τα ενδεχομένως υψηλά κόστη που συνδέονται με την τεχνολογική εξέλιξη. Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Αναστασίου εστίασε στην ανάγκη δημιουργίας κατάλληλου νομικού πλαισίου για τον μετριασμό των αρνητικών και την ανάδειξη των θετικών αποτελεσμάτων που θα επιφέρει η υιοθέτηση του ψηφιακού ευρώ στον τραπεζικό κλάδο.
