Η 9η Μαΐου έχει καθιερωθεί από το 1985, ως η «Ημέρα της Ευρώπης» και συμβολίζει την ενότητα και την ειρήνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εν λόγω ημερομηνία σηματοδοτεί την επέτειο της ιστορικής «Διακήρυξης Σουμάν», η οποία αποτέλεσε την απαρχή για την δημιουργία της ΕΕ.
Στις 9 Μαίου 1950 , ο Γάλλος Υπουργός Οικονομικών Ρομπέρ Σουμάν κάλεσε , με δημόσια δήλωσή του, τη Γαλλία, τη Γερμανία και άλλες χώρες να ενώσουν τις παραγωγές τους στον άνθρακα και τον χάλυβα, στο πλαίσιο μιας νέας πολιτικής συνεργασίας για την διασφάλιση ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, που καθίστατο αναγκαία , μετά από τα ταραχώδη χρόνια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Έτσι προτάθηκε για πρώτη φορά η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας άνθρακα και χάλυβα, του πρώτου από μια σειρά υπερεθνικών ευρωπαϊκών θεσμών που τελικά εξελίχθηκε στη σημερινή “Ευρωπαϊκή Ένωση” (εφέξης ΕΕ) και είχε ως ιδρυτικά μέλη τη Γαλλία, τη Δυτική Γερμανία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο.
Από το 1951 και την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας άνθρακα και χάλυβα, το 1957 με την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, και το 1993 με την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της ένωσης των τριών προαναφερόμενων Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, το Ευρωπαϊκό πλαίσιο έχει εξελιχθεί σημαντικά. Από το 2020, με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από 27 κράτη μέλη, έχει περίπου 447,7 εκατομμύρια πολίτες και ΑΕΠ σχεδόν 13,4 τρισεκατομμύρια ευρώ. Η ΕΕ καλείται να αντιμετωπίσει όλο και πιο σύνθετες προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, η προσπάθεια ψηφιακού μετασχηματισμού των κοινωνιών των κρατών μελών της ΕΕ, η παρούσα οικονομική κρίση, η πανδημία SARS-Cov-2 και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, που επιβάλλουν την ενεργή και άμεση δράση των κρατών-μελών, για την υιοθέτηση νέων μεθόδων, μέτρων και λύσεων, υπό συνθήκες συνεργασίας μεταξύ τους.
Η ενεργή συμμετοχή των πολίτων στα ευρωπαϊκά δρόμενα αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία. Με την καθιέρωση της «Ημέρας της Ευρώπης», η ΕΕ ενθαρρύνει την διεξαγωγή δράσεων σε επίπεδο κρατών-μελών και Ένωσης, που θα συμβάλουν στην εμπέδωση , από την πλευρά των πολιτών, της σημασίας και του ρόλου της ΕΕ, αλλά και της φύσης των σημαντικών ευρωπαϊκών ζητημάτων που θα έπρεπε να τους απασχολούν. Ταυτόχρονα η «Ημέρα της Ευρώπης» αποτελεί και μια υπενθύμιση, για τα όργανα της ΕΕ και των κρατών-μελών, της υποχρέωσης που φέρουν να διασφαλίζουν την ειρήνη και την συνεργασία σε ενωσιακό επίπεδο με στόχο την προάσπιση των συμφερόντων όλων των κρατών-μελών της Ένωσης στην βάση των θεμελιωδών αξιών που αναγνωρίζει η ΕΕ (α.3 ΣΛΕΕ).
